در این مقاله، به بررسی روش اندازه گیری میزان رطوبت خشکبار و میوه خشک با ترازوی رطوبت سنج می پردازیم. روش های مختلفی برای اندازه گیری رطوبت خشکبار، آجیل و میوه خشک وجود دارد. در این مقاله ساده ترین روش تعیین میزان رطوبت بر اساس استاندارد 672 اداره استاندارد ایران، AOAC 22.013 و ایزو 665:2000 توضیح داده می شود.
خشکبار یکی از بهترین مواد غذایی و میان وعده غذایی است که به دلیل داشتن مواد مغذی، ویتامین ها، مواد معدنی، امگا3، پروتئین و الیاف، فلزات مفید مانند کلسیم و پتاسیم و مواد آنتی اکسیدان فواید بسیار زیادی برای بدن دارد.
وجود رطوبت اضافی در میوه خشک و خشکبار موجبات رشد میکروبی را فراهم آورده و عمر محصول را کاهش میدهد. از اینرو میزان رطوبت موجود باید اندازه گیری شود.
اندازه گیری رطوبت موجود در خشکبار و مغزهای خشک شده مانند پسته، مغز پسته، بادام، فندق، گردو، مغز گردو و مغز تخمه ها مانند آفتابگردان با استفاده از روش معرفی شده در این مقاله صورت میگیرد.
این روش مناسب موادی هستند که محتوی قندی بالایی نداشته و در اثر حرارت تغییر ماهیت نمی دهند. این روش برای میوه های خشک مانند سیب، هلو، گلابی، موز و مانند آن که محتوی قندی بالایی دارند مناسب نبوده و برای پسته، بادام، گردو و مانند آن استفاده می شوند. اساس کار این روش استفاده از ترازوی رطوبت سنج بر مبنای فرآیند حرارتی است.
یکی از مهم ترین و حساس ترین کارهای آزمایشگاهی توزین مواد است. ترازو های آزمایشگاهی عموما در دقت 1 میلی گرم تا 10 میلی گرم طراحی می شوند. یکی از انواع ترازو های آزمایشگاهی، ترازوی رطوبت سنج است. اساس کار این ترازو که بیشتر در آزمایشگاه های صنعتی و شیمیایی استفاده می شود و دقت بالایی نیز دارد اندازه گیری پیوسته وزن مواد با کاهش رطوبت آنان طی زمان است. در این ترازو با استفاده از یک لامپ و دادن حرارت به مواد، رطوبت موجود در آنها تبخیر شده و سپس با محاسبهی وزن از دسترفته، میزان رطوبت موجود اندازهگیری میشود.
وسایل مورد نیاز برای اندازه گیری رطوبت خشکبار و میوه خشک با ترازوی رطوبت سنج
- ترازوی آزمایشگاهی رطوبت سنج
- پلیت آلومینیومی
- آسیاب
روش آزمایش:
مقدار مشخصی از نمونه را آسیاب کرده و به صورت پودر درآورید. حدودا 5 گرم از این پودر را روی پلیت آلومینیومی ترازوی رطوبت سنج بریزید و پس از تنظیم برنامه دمایی و گذشت زمان تعیین شده، درصد رطوبت را از روی صفحه نمایشگر دستگاه یادداشت کنید.
اگر طی مدت زمان و دمای تنظیم شده روی ترازو نمونه بسوزد، باید نمونه را عوض کرده و آزمایش را مجدد تکرار کنید. اگر با تکرار آزمایش باز هم نمونه سوخت، این روش آزمایش مناسب برای نمونه شما نیست و می توانید از هر یک از 3 روش آزمایش دیگر:
- بهترین روش اندازه گیری رطوبت خشکبار در آزمایشگاه
- اندازه گیری رطوبت میوه های خشک با روش تقطیر دین استارک
- اندازه گیری رطوبت میوه های خشک در آزمایشگاه
جهت اندازه گیری رطوبت خشکبار و میوه خشک به فراخور نوع نمونه خود استفاده کنید.
برای استفاده از ترازوی رطوبت سنج حتما باید راهنمای دستگاه را مطالعه کنید.
منبع: