بسته بندی در صنایع غذایی علم استفاده از تکنیک های حفاظت کالا برای انبارش، فروش و تحویل نهایی کالا به مشتری است به گونه ای که با ایجاد حفاظت کامل از تولید به مصرف، ماده غذایی در تماس با هیچ گونه آلودگی قرار نگیرد و سلامت کالا تضمین گردد. بسته بندی علاوه بر حفاظت عامل شناسایی و پل ارتباطی بین خریدار و کالاست. بسته بندی باید تا حد ممکن ارزان و ساده و در حین حال تاثیرگزار و دارای جذابیت بازاریابی باشد. بسته بندی باید تامین کننده شرایط حمل و نقل بهتر و آسانتر باشد. عوامل موثر در نوع بسته بندی شفایت، نفودناپذیری، حفاظت فیزیکی و عدم تماس با بخار و اکسیژن و کنترل رطوبت است. هدف از بسته بندی افزایش زمان ماندگاری و محافظت در برابر عوامل بیماریزا و فساد بیرونی و درونی مواد غذایی و اکسایش است.
انواع بسته بندی در صنایع غذایی
بسته بندی تا 3 لایه به شرح زیر انجام می شود.
بسته بندی نخستین: اولین لایه از بسته بندی که بدون هیچ واسطه ای با کالا در ارتباط است به عنوان بسته بندی اولیه شناخته می شود. بسته بندی اولیه معمولا کوچک ترین واحد توزیع یا بکارگیری است.
بسته بندی دومین: به لایه ی بعد از لایه اول، بسته بندی ثانویه نیز گفته می شود. از این بسته بندی می توان جهت گروه بندی کردن بسته های اولیه استفاده نمود.
بسته بندی سومین :این نوع از انواع بسته بندی نقش پررنگ تری در جا به جایی های طولانی و برون مرزی و انتقال محصولات در کشتی ایفا می کند. این بسته بندی می تواند کارتن بیرونی حاوی چند بسته بندی کوچکتر از مواد غذایی باشد.
ضرورت بسته بندی
- الزامات شامل کیفیت مناسب، سازگاری بین محصول و بسته بندی، حفظ ایمنی و الزامات مربوط به شرایط محیطی و ….
- محافظت و نگهداری در برابر آسیب های مکانیکی در طول انبارش و توزیع، حفاظت در برابر اکسیداسیون، فراریت، فساد، اثر متقابل بین محصول و بسته بندی،آسیب های محیطی، میکروبی، حشرات، حیوانات و ….
- ارائه مشخصات و اطلاعات محصول روی بسته بندی، اعلان استانداردها و علائم ضروری روی بسته بندی
- ایجاد جاذبه های بازار برای حفظ بازاریابی موثر و فروش بالاتر
- فراهم آوردن راحتی مصرف کننده
- استفاده از مواد مناسب در بسته بندی متناسب با نوع محصول و زیرگروه های مصرف کننده مواد غذایی مربوطه
اهداف بسته بندی
- افزایش طول عمر محصول، جلوگیری از تولید ضایعات و عوامل فساد درونی و بیرونی
- بازاریابی و حمل و نقل بهتر و آسانتر
- جلوگیری از صدمه فیزیکی به محصول (حفاظت فیزیکی) از مرحله تولید، انبارش، توزیع و تخلیه تا مرحله رسیدن به دست مشتری نهایی
- جلوگیری از آسیب ناشی از تغییرات جوی
- حفظ سلامت محصول
- ایجاد بازاریابی بهتر و جلب نظر مشتری
- اطلاع رسانی و بیان الزامات روی بسته بندی شامل نحوه نگهداری مناسب کالا، مشخصات و روش استفاده از کالا، ترکیبات، انبارش، استاندرد ها و …..
جنس بسته بندی ها در صنایع غذایی
مواد مختلف و انواع مختلفی از سبک های بسته بندی برای مواد غذایی به فراخور نوع محصول، نحوه استفاده، بازار هدف و عمر مفید آن استفاده می شوند که در زیر به آنها اشاره میکنیم:
- بسته بندی پلاستیکی (نایلونی، متالایز، سلفونی، پلی اتیلن، وینیل کلراید، پلی پروپیلن، سلوفان و پلی الفین ها و…)
- بسته بندی پاکتی-کاغذی (پاکت های ایستاده، زیپدار، کرافت، متالایز، بغل کاست، کاغذ لامینه، کاغذ پاراشیمنت، مقوا، کارتن و ….)
- قوطی های فلزی و کنسروی (قوطی فلزی قلع اندود، آلومینیوم و ….)
- بسته بندی شیشه ای
انوع روش های بسته بندی در صنایع غذایی
انواع مواد در بسته بندی شامل فیلم های خوراکی، شیشه، کاغذ، بسته بندی آنتی باکتریال، نانولوله های کربنی،اکسید روی، نانوذرات نقره و … می باشد. همچنین روش های زیر به عنوان روش های موثر بسته بندی در صنعت استفاده می شوند:
بسته بندی به روش اسپتیک
همانطور که در مقالات قبلی اشاره شد، روش اسپتیک شامل استریل کردن محصول و بسته بندی و فرآیند بسته بندی ماده از پیش استریل شده است که عاری از هر گونه میکروارگانیسمی می باشد. از این روش برای بسته بندی شیر و مایعات مانند آب میوه استفاده می شود.
بسته بندی با اتمسفر کنترل شده(CAP)
بسته بندی اتمسفر کنترل شده (CAP) سیستمی است که هدف آن افزایش مدت ماندگاری با تغییر در محیط گازی در داخل و اطراف محصول غذایی است. این ماده به طور خاص برای غذاهای فاسدشدنی مانند گوشت، مرغ، ماهی، ماکارونی با رطوبت بالا و میوه هایی مانند سیب، گلابی و برخی از سبزیجات استفاده می شود.
بسته بندی به روش اتمسفر تغییر یافته (MAP)
بسته بندي با هواي اصلاح شده به دو شكل فعال و غير فعال انجام مي‌شود. در حالت فعال پس از قرار دادن محصول درون بسته هواي آن را تخليه كرده سپس تركيب گازي مورد نظر درون بسته تزريق مي‌شود. اما در حالت غير فعال محصول در هواي معمولي بسته بندي مي‌شود و در اثر تنفس محصول و نفوذ پذيري ويژه فيلم پس از چند روز هواي اصلاح شده مورد نظر به وجود مي‌آيد. MAP این نوع بسته بندی در صنایع غذایی یکی از روش های سودمند و مفید در انواع بسته بندی مواد غذایی است. بسته بندی به روش اتمسفر تغییر یافته به معنای بسته‌بندی یک محصول فسادپذیر در هوایی است که تغییر یافته است.
انواع دستگاه های بسته بندی مواد غذایی
دستگاه های بسته بندی به دو نوع خانگی و صنعتی تقسیم می شوند. ماشین آلات بسته بندی بر اساس نوع آن انتخاب می شوند. هدف اصلی در انتخاب دستگاه های بسته بندی مواد غذایی ایجاد شرایط پایدار و استاندارد برای حفاظت و نگهداری مواد غذایی به مدت طولانی و افزایش عمر قفسه محصولات در شرایط بهداشتی است. نوع دستگاه ها به نوع ماده غذایی، جامد یا سیال بودن این دستگاه ها بستگی داشته و عبارتنداز:
- دستگاه بسته بندی توزین دار
- دستگاه بسته بندی پودری
- دستگاه بسته بندی حجمی
- ماشین آلات کیسه پرکن
- ماشین آلان پرکن مایعات و مواد غلیظ
- بسته بندی سلفونی
- بسته بندی وکیوم جهت جلوگیری از فساد مواد غذایی از طریق خارج کردن هوای داخل بسته
- بسته بندی کنسروی
شرکت فودلرد در بسته بندی مواد غذایی تولیدی خود اعم از میوه خشک، سبزی خشک و آجیل از بهترین متریال و تکنیک های روز دنیا استفاده میکند تا محصولی سالم و باکیفیت با ظاهری جذاب به دست مصرف کننده برسد.
منبع:
یک پاسخ
[…] راه های افزایش عمر محصول استفاده از تکنولوژی بسته بندی MAP و CAP می باشد که بر اساس تغییر نسبت حضور گازها در مجاورت […]